حمید ایزدپناه ، نویسنده و پژوهشگروشاعر لرستانی با نام شعری "صفای لرستانی" در روز بیست وهفتم آبان ماه هزار وسیصد و دوازده خورشیدی، در شهر خرم آباد لرستان و در یکی ازخاندانهای سرشنا س ساکی این شهرستان دیده به جهان گشود.
دوره های دبستان ودبیرستان را در همان شهر، تا سال چهارم دبیرستان گذراند، ولی ناچار به ترک تحصیل شد و خدمت آموزگاری را برگزید. در ضمن کار آموزگاری، گواهینامهء کلاسهای پنجم وششم دبیرستان را به صورت آزاد و با شرکت در آزمونهای سالیانه در تهران به دست آورد. آموزش دانشگاهی را در دانشگاه تهران به پایان برد. پایان نامهء او فرهنگ واژه های لری در سال هزاروسیصد چهل وپنج از سوی انجمن فرهنگ ایران چاپ ومنتشر شد.
ازسا ل هزار وسیصد وسی ونه، به کار
گردآوری موسیقی بومی لرستان پرداخت. این مجموعه ، در سال هزار وسیصد وچهل و
سه به نام آهنگها وترانه های لری به چاپ رسید. در سال هزار وسیصد وچهلو شش
به دعوت انجمن آثار ملی به پژوهش و شناسایی آثار باستانی وتاریخی لرستان
پرداخت. نخستین گزارش این بررسی به نام جلد نخست آثار باستانی و تاریخی لرستان
در سال هزاروسیصد و پنجاه منتشر شد و از جمله یکی از کتابهای برگزیده در
آن سال بود که به دریافت جایزه نایل آمد. بیش از پانزده جلد کتاب و بیش از
سی مقاله در موضوعهای فرهنگی و هنری واجتماعی در زمینه ایرانشناسی
ولرستانشناسی از ایشان در دست است که بعض از این کتابها، چند بار به چا پ
رسیده اند.
ازسال هزاروسیصد وچهل وهشت، به وزارت فرهنگ وهنررفت ومامور تشکیل فرهنگ وهنر درلرستان شد. در زمان کار درپست تازه، گروههای موسیقی وتیاتروانجمن شعر رادر لرستان به وجود آورد ومهمتر آنکه دژ فلکالافلاک را که تا آن زمان در اختیار ارتش بود، تحویل گرفت. این دژ پس از تعمیر و باز سازی، در سال هزار و سیصد وپنجاه وشش، به نام موزه شاپور خواست، در بخش های مرکز اسناد ومردمشناسی وآثار مفرغی لرستان گشایش یافت.
در زمینهء شعر نیز از نوجوانی دارای استعدادی ذاتی بود. گاهی غزلهای او در روز نامهء ندای گلشن در خرم آباد چاپ ومنتشر میشدند. با آنکه چند دفتر از سروده های او در دست هست، اما او هیچگاه خود را به عنوان شاعر معرفی نکرد.
کتابها
آهنگها و ترانه های لری، ناشر کتاب فروشی محمدی خرم آباد 1343 خورشیدی
فرهنگ لری چاپ نخست ، انجمن فرهنگ ایران باستان ، تهران 1345 خورشیدی ، چاپ دوم انتشارات آگاه تهران وچاپ سوم انتشارات اساطیر ، تهران
کتیبه های لرستان ، چاپ فرهنگ وهنر لرستا ن -1347
آثار باستانی و تاریخی لرستان دفتر نخست،1350 ناشر،ا نجمن أثار ملی تهران ، خ
آثار باستانی وتاریخی لرستان دفتر دوم ، انجمن آثار ملی ، تهران 1352 خ
داستانها وزبانزد های لری وکتابشناسی مثل های فارسی از سده ششم تا اکنون ، انتشارات بلخ و بنیاد نیشاپور ، تهران ،1362 خ .
فرهنگ لکی ، موسسه فرهنگی جهانگیری، تهران 1367 خ
تاریخ جغرافیایی واجتماعی لرستان (مقدمه ای بر آثار باستانی وتاریخی لرستان) ، انجمن آثار و مفاخر ملی آیران ،1376
شاعران در اندوه ایران ، انتشارات توس ،تهران 1360 خ
شاهنامه لکی ترجمه وتدوین، انتشارات اساطیر ، تهران 1384 خ
مقاله های تازه
ساکیها و سکاها، تحقیقی در باره ایل ساکی در لرستان و پیوستگی آنها با سکاها ، انتشارات توس، تهران1382
خریده ، بررسی مطالب یک سنگ نوشته از دوره صفوی 1064 هحری قمری در مورد لغو خرید و فروش برده ویا قانونی به نام ( خریده)
