شاه خوشین لرستانی ( بزرگان لر )

زین الواصلین و فخرالعاشقین مبارک شاه ملقب به شاه خوشین لرستانی فرزند جلاله خانم و نوه ی میرزاامان الله لرستانی بنا به اسناد موجود در سال 406 هجری در لرستان متولد و در سال 467 وفات یافته است او عاشقی است جانباز و عارفیست خانه برانداز و فرزانه ایست محبوب و دیوانه ایست مجذوب و مستی است چالاک و رندی است بی باک .

در مجموعه ی رسائل اهل حق آمده است که او از مادری متولد به نام جلاله ودر لرستان نشو و نما یافته وبر طریقه ی طریقت قدم زده و جمعی از ارباب حال و اصحاب کمال را دیده و سپس علما و حکما به خدمت او رسیده و از دانش او گلها چیده و بالاخره سرانجام در آب رودگا ماسب فرو رفته و در همانجا خفته است .

در یاداشت کارکاردائی آمده است : شاه خوشین در هنگام کودکی در لرستان بزرگ شده و سپس به همدان رفته و به تحصیل علوم پرداخته و در جوانی جامع علوم آمده و مدرس مدرسین گشته و پس از آن به زادگاهش بازگشته و در سی ودو سالگی خود را مظهر الوهیت خوانده و در شصت و یک سالگی روزی با یارانش در رودخانه ی گاماسب به شنا کردن می پردازد و در آب فرو می رود و روان پاک و مطهرش به جهان جاودانی پرواز می کند.

نوشته های گوناگون درباره ی زمان شاه خوشین بدیگونه است :

1-       برهان الحق او را در قرن چهارم هجری و همزمان بابا طاهر می داند .

2-       در خلاصه ی سرانجام خطی که نزد آقای سید کاظم نیک نژاد است.

  شاه خوشین را 366پس از حضرت علی علیه السلام می نویسد . چون حضرت علی ( ع ) در سال چهلم هجری شهید شده ، از اینرو پیدا یش بسال 406 هجری خواهد رسید . در مجموعه ی رسائل اهل حق هم از ظهور او پس از 366 یاد می کند که همان شماره پس از علی را نمایان می سازد.

آقای دکتر محمد مکری در پیش گفتار شاهنامه حقیقت می نویسد : مبارک شاه که به نام شاه خوشین خوانده می شود در قری چهارم هجری از دختری بکر در میان لرها متولد شد . رویهم رفته خلاصه ی همه ی نوشته های زمان شاه خوشین را در نیمه ی قرن پنجم ( از 406 تا 467) نشان می دهد.

 نام چند تن از یارانش که با او هم عقیده و هم راز بوده اند بدین ترتیب است بابا طاهرعریان(لرستانی) ، بابا فقیه لرستانی ، بابا بزرگ لرستانی ، بابا حسن لرستانی ، کا کا ردا قاضی نبی خداداد قرندی ، هندو، خوبیار ، حیدر، پیر خزر ، ریحان ، پیر شهریار اورامی ، لزا خانم جاف و ..

از شاه خوشین و یارانش دو بیتی ها و سروده های زیادی به جای مانده که به نام ( دوره شاه خوشین ) معروف است و بیشتر این سروده ها عرفانی است بسی دلنشین و شیوا است . اینک چند دوبیتی از او نقل می شود

( 1)

یارسان ورا ، یارسان ورا                                رای حق راسین برانان ورا

 یارسان ورا ، یارسان ورا                                 رای حق راستین برانان ورا

پاکی و راستی و نیکی وردا                             قدم و قدم تا و منزلگا

یعنی : ای یارسان ، راه حق راستی است و باید براه راست بروید و پاکی و و و راستی و بردباری را قدم به قدم تا منزلگاه شعار خود سازید .

( 2)

یا ران او بسو ، یاران او بسو                 یاران چنی هم بیان او بسو

و تیژی شمشیر و باریکی مو                هیچ کس نویرو ور ترجه هندو

یعنی : ای یاران با هم به سوی کوه بسو بیائید ، تیزی شمشیر و باریکی مو به هندو نمیرسد و می دانم که هندو جلوتر که همه قباله ی راز مگو را می یابد .

(3)

غلامان داو ، غلامان داو                  پری قباله مکن داوای داو

 قباله م نیان نه ئی تاش کاو                   هر کس برآورد آنه خوشین باو

یعنی : ای غلامان ، برای قباله ی راز مگو نجنگید ، من قباله را در میان کوهی گذاشته ام ، هر کس آنرا پیدا کرد وی پیرو شاه خوشین است.