مهدی دادور ملقب به وثوق‌السلطنه ) وفات : ۲۶ مرداد ۱۳۲۶) از رجال سیاسی عصر قاجار و پهلوی و فرزند میرزا موسی وزیرلشکر آشتیانی بود . او مدتها معاونت وزارت جنگ را برعهده داشت.
مدتی هم وزیر جنگ و والی ایالات گیلان، فارس و آذربایجان بود . او در دوره هشتم مجلس شورای ملی به نمایندگی از تهران انتخاب شد و به سخنگویی این دوره تعیین گردید .
عبداله وثوق (معتمدالسلطنه) فرزند ابراهیم خان معتمدالسلطنه و برادر صلبی وثوق الدوله و قوام السلطنه است . او مدتی معاون وزیر مالیه بوده و در دوره چهارم تا ششم نماینده مجلس بود .
خانه منسوب به عبداله وثوق (معتمدالسلطنه) در سال ۱۳۸۰ پس از انجام تعمیرات و بازسازی به عنوان خانه فرهنگ با ساختمان اداری و کلاس های آموزشی جهت انجام فعالیت های فرهنگی افتتاح شد و با کتابخانه ای به ظرفیت ۵۰۰۰ جلد کتاب پذیرای اهالی محل می باشد .آدرس این بنا در تهران ، چهارراه سرچشمه ، خیابان مصطفی خمینی ، کوچه قوام الحضور ، پلاک
میرزا موسی وزیرلشکر آشتیانی )وفات : ۳ جمادی‌الثانی ۱۲۹۸) از رجال دوره ناصرالدین شاه بود.
امیرکبیر او را به استیفای کل خراسان منصوب کرد . او در سال ۱۲۹۱ قمری از طرف میرزا حسین خان سپهسالار به وزارت لشکر منصوب شد و تا پایان عمر در این مقام باقی بود .
یکی از همسران میرزا موسی، امیرزاده خانم دختر سلطان محمود میرزا پسر پانزدهم فتحعلی شاه بود که صاحب چهار فرزند شد .
همسر دیگر وزیرلشکر عصمت‌السلطنه دختر فرهاد میرزا بود که صاحب پسری به نام موسی مشیراکرم شد. وزیرلشکر همسر سومی نیز داشت که صاحب دو دختر بود.
میرزا محمدتقی قوام‌الدوله آشتیانی از رجال دوره قاجار بود.
او از اعضای یکی از مهمترین خاندان‌های دیوانی ایران به شمار می‌آمد . او نوه میرزا محسن آشتیانی مالک قدرتمند آشتیان در عصر کریم خان زند و پسرعموی میرزا محمدعلی آشتیانی و میرزا حسن آشتیانی بود که در دوره فتحعلی شاه به مقام مستوفی‌الممالکی رسیده بودند.
میرزا تقی خان خدمت خود را در دربار فتحعلی شاه آغاز کرد . او پس از پیروزی ایران بر عثمانی در جنگی که به سال ۱۲۰۰ خورشیدی (۱۸۲۱ م.) روی داد ، برای عقد معاهده صلح به ارزنه الروم رفت و چندی بعد به لقب قوام‌الدوله مفتخر شد و به وزارت کرمانشاه و فارس رسید و اندکی بعد درگذشت .
او را در مقبره‌ای اختصاصی که برای خود در قم ساخته بود به خاک سپردند . بسیاری از نوادگانش نیز پس از او در این مقبره به خاک سپرده شدند، از جمله نتیجه‌های او، حسن وثوق و احمد قوام که هر دو از رجال سیاسی نامدار دوران قاجار و پهلوی بود .
میرزا محمد آشتیانی ملقب به قوام‌الدوله از رجال دوره قاجار بود .
او در روزگار فتح‌علی‌شاه وارد خدمت حکومتی شد و در دوره ناصرالدین شاه به مدارج بالا دست یافت و به وزارت خراسان گمارده شد .
در سال ۱۲۴۱ خورشیدی ناصرالدین شاه عموی خود حشمت‌الدوله را به همراه قوام‌الدوله مامور تصرف پایگاه‌های یاغیان ترکمن کرد که از هر چندگاه با حمله به خراسان ، دست به غارت مردم و ایجاد ناامنی می‌زدند . اما نیروهای ایرانی ، پس از موفقیتی کوچک ، در صحرای خراسان راه گم کردند و ناچار به بازگشت به سرخس شدند . پس از آنکه شاه هر دو فرستاده خود را از مناصبشان عزل کرد ، قوام‌الدوله را که در نظر او باعث اصلی شکست بود ، در تهران حبس کرد و حتی قصد داشت او را به قتل رساند، اما درباریان به شفاعت برخاستند و قوام‌الدوله نیز با پرداخت مقادیر زیادی نقدینه و جواهر، که در طول ماموریتهای خود و پدرش گردآوری شده بود، جان خود را خرید و پس از یک ماه آزاد شد.
او مدتی در تهران خانه‌نشین بود ، تا شاه از سر تقصیراتش گذشت و به پاداش خدمات سابقش به وزارت اصفهان منصوبش کرد . مدتی بعد پیشکاری و وزارت حکومت فارس به وی سپرده شد و پس از آن به عضویت دارالشوری کبری رسید . قوام‌الدوله چندی نیز پیشکار ظل‌السلطان بود . او در ۱۲۵۲ خورشیدی ذرگذشت .
میرزا ابراهیم معتمدالسلطنه از رجال ایرانی دوره قاجار، پسر میرزا محمد قوام‌الدوله از مهرماه خانم عصمت‌السلطنه )دختر فرهاد میرزا معتمدالدوله و نوه عباس میرزا نایب‌السلطنه( بود . پسران او وثوق‌الدوله و قوام‌السلطنه از نخست وزیران عصر قاجار و پهلوی بودند.
میرزا ابراهیم در جوانی در وزارت استیفا مشغول به کار شد. او در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار مستوفی آذربایجان شد و دوازده سال در این سمت، که پیش از این نیز در اختیار خاندانش بود، باقی ماند. او در سال ۱۲۷۰ شمسی به عضویت در دارالشوری کبری منصوب شد و چندی بعد به فرمان شاه پیشکار حاکم فارس شد و مدتی نیز به حکومت گیلان گمارده شد. آخرین شغل او حکومت قزوین بود[1]
با وجود اینکه بعضی از معاصران معتمدالسلطنه از او به نیکی یاد کرده‌اند، مورگان شوستر، مستشار مالی آمریکا که در استخدام دولت ایران بود، او را به رشوه‌گیری و سوء استفاده از مناصبش متهم کرده است. به گفته او، معتمدالسلطنه در امور مالیاتی ایالت آذربایجان اخلال و تقلب می‌کرد که با آشکار شدن این امر در نتیجه رسیدگی‌های او، رابطه وثوق‌الدوله و قوام‌السلطنه، فرزندان معتمدالسلطنه با شوستر به سردی گرایید[1]
ازدواج و فرزندان
معتمدالسلطنه در طول عمر خود حداقل چهاربار ازدواج کرد. همسر اول او، طاووس خانم دختر میرزا محمدخان مجدالملک سینکی و خواهر میرزا علی‌خان امین‌الدوله، صدراعظم مظفرالدین شاه قاجار بود که صاحب دو پسر، حسن و احمد شد ولی چندصباحی پس از ازدواج درگذشت. با مرگ او، امین‌الدوله وظیفه نظارت بر تحصیل و حسن تربیت خواهرزادگانش را برعهده گرفت.[۲] همسران دوم و سوم معتمدالسلطنه، سلطنت خانم ملقب به محترم‌السلطنه دختر بدیع‌الملک میرزا عمادالدوله و بهجت‌السلطنه دختر میرزا عباس خان قوام‌الدوله هریک صاحب پسری شدند. همسر دیگر معتمدالسلطنه، تاج‌الملوک دختر میرزا تقی خان امیرکبیر و عزت‌الدوله و همسر قبلی مظفرالدین شاه قاجار بود. تاج‌الملوک پس از طلاق از مظفرالدین شاه در ۱۲۹۳قمری، با معتمدالسلطنه ازدواج کرد، اما این وصلت دوام چندانی نیافت و پس از مدتی، بدون یافتن فرزند، به جدایی انجامید.[۳] معتمدالسلطنه در مجموع صاحب چهار فرزند بود:
منابع
· در
تیررس حادثه.
